Leblebi, şüphesiz birçok eve girip çıkan kuru yemiş. Ülkemizde en çok Çorum’da yetişen leblebi, nohutun haşlanıp kavrulması ile ortaya çıkan bir kuru yemiş çeşididir. Birçok çeşidi olan leblebinin, en çok bilinen çeşitleri beyaz ve sarıdır. Son dönemlerde onlarca farklı çeşit piyasaya sürülmüş olsa da, ilk olarak leblebi Çorum’da ortaya çıkıp ve Çorum‘a tescillenmiştir. Yani coğrafi olarak Çorum‘a aittir.
Leblebi Nedir?
Leblebi, nohutun haşlanıp kavrulması ile ilk kez Çorum’da ortaya çıkan, günümüzde birçok çeşidi olan Türklere özgü fakat sadece Türklerle kalmamış, dünyanın birçok yerine yayılmış bir kuru yemiş çeşitidir.
Leblebinin Tarihçesi
Leblebi, ilk olarak 1370-1390 yılları arasında Şeyh Murat Gazi tarafından bulunmuştur. Şeyh Murat Gazi çalışmaları ile uğraşırken, nohutun ısıtılıp bekletilmesi sonucu oluştuğunu keşfetmiştir. Evliya Çelebi, 17. yüzyılda genel olarak İstanbul şehrinde yaygın olarak tüketildiğini ve leblebi ile alakalı 100 adet dükkan, 400 adet de çalışanın olduğunu belirtmiştir.
Leblebinin Üretimi
Türkiye’de leblebi, yalnızca 3 adet yerleşim yerinde tescillenmiştir. Bunlar sırasıyla 2002 Çorum, 2003 Tavşanlı ve 2009 Serinhisar‘dır.
Leblebi üreten yerler genellikle kırmızı veya iri nohut kullanır. Çorum‘da üretilen nohutlar genellikle sarı leblebi yapılırken, Ege Bölgesinde üretilen nohutlar ise genelllikle beyaz leblebiye dönüşmektedir.
Genellikle günümüze kadar en çok leblebi üretmiş olan yerlerimiz;
- Çorum
- Tokat
- Kütahya
- Mardin
- Amasya
- Kırşehir
- Denizli
- Erzincan
- Kayseri
İşlenmesi
Leblebi, nohutun işlenmiş hali olan bir kuruyemiştir. Nohut, günlerce işlenir, terbiye edilir ve özel fırınlarda kavrularak bu hale getirilir.
Nohut, leblebi haline gelene kadar şu işlemler uygulanır;
Nohuta üç ayrı günde 3 kere tavlama(ısıtılma) işlemi uygulanır. 3. ısıtılma işleminden sonra düz bir alana serilerek ve dağıtılarak yaklaşık 15 gün süre ile dinlenmeye bırakılır. Nohut, leblebi olacağı günün akşamında ıslatılarak kabarması sağlanır. Ertesi gün leblebi yapılacağı tavada tekrardan önce ısıtılır, sonra da mafrak adı verilen alet ile hafifçe bastırılak kabuklarından ayrılması sağlanır. Bu sırada da bazı nohutlar kırılır ya da ortadan ikiye bölünür. Bu nohutlar ise elek yardımı ile bütünlerden ayrılır.
Leblebinin Faydaları
Leblebilerin faydaları saymakla bitmez. Sayabildiğimiz kadarını ve en önemli olanlarını sizler için aşşağıda listeledik.
Kavrulmuş Leblebi
Kavrulmuş leblebi, genelde kemik gelişimi için fayda sağlamasıyla öne çıkar. Kilo vermek isteyenler için ideal bir besindir. Yendiği takdirde uzun süre tok tutar. Kavrulmuş leblebi lif bakımından zengin olmasından kaynaklı midenin ve bağırsakların fonksiyonlarını düzene sokar. Dozunda tüketildiğinde metobolizmayı düzene sokar. Aşırıya kaçıldığı takdirde ise bazı kişilerde kabızlık yaparken, bazı kişilerde ise ishale neden olur.
Leblebilerin Genel Özellikleri
- Demir bakımından zengin olan leblebiler, bağışıklığın güçlenmesini destekler. Güçlü bağışıklılığınız sayesinde hastalıklara daha az yakalanırsınız. Aynı zamanda kansızlık hastalığı gibi ciddi hastalıkları da engeller.
- Kahvaltı yaptıktan sonra ağzınıza atacağınız bir avuç leblebi, bütün gün boyunca sizi enerjik tutar ve vücudun yorgun hissetmesini önler.
- Leblebinin en öne çıkan özelliği ise içerisinde bulunan bol miktarlı kalsiyum oranıdır. Kemik ve kas sağlığını önemli ölçüde güçlendirerek yaşayabileceğiniz hastalıkların riskini bir hayli azaltmaktadır.
- Herhangi bir insanın yaşayabileceği kolon kanseri için bire bir fayda sağladığı tespit edilmiştir. Kolondaki hücreleri daha sağlıklı bir hale getirmektedir.
- İçeriğinde bulunan amino asitler sayesinde böbreklerde bulunan taşların düşmesini sağlar. Böbreklerde taş oluşumunu önler, olan taşlarında kuma dönüşüp idrar yolu ile birlikte atılmasını sağlar.
- Vücudun sinir hücrelerinin sağlığını korur. Amino asitler sayesinde sinir hücrelerinin fonksiyonlarını arttırır. Stres, depresyon ve benzeri hastalıklara iyi gelir. Ruhsal hastalıkların önüne geçer. Uyku düzenine iyi gelir, beynin de daha kapsamlı çalışmasını sağlar.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli